Deva Devam Bhaje (దేవ దేవం భజే)

రచన & కూర్పు: శ్రీ అన్నమాచార్యులు

రాగం: హిందోళం     తాళం: ఖండ చాపు

దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావమ్ |
రావణాసురవైరి రణపుంగవమ్ రామమ్ ||

రాజవరశేఖరం రవికులసుధాకరం
ఆజానుబాహు నీలాభ్రకాయమ్ |
రాజారి కోదండ రాజ దీక్షాగురుం
రాజీవలోచనం రామచంద్రమ్ రామమ్ || (దేవ దేవం)

నీలజీమూత సన్నిభశరీరం ఘనవి-
శాలవక్షం విమల జలజనాభమ్ |
తాలాహినగహరం ధర్మసంస్థాపనం
భూలలనాధిపం భోగిశయనమ్ రామమ్ || (దేవ దేవం)

పంకజాసనవినుత పరమనారాయణం
శంకరార్జిత జనక చాపదళనమ్ |
లంకా విశోషణం లాలితవిభీషణం
వెంకటేశం సాధు విబుధ వినుతమ్ రామమ్ || (దేవ దేవం)


Word-Word:
దేవDeva= God; దేవంDevam= of gods; భజేbhaje= worship/chant; దివ్యdivya= divine; ప్రభావంprabhavam= influence;

రావణాసుర ravanaasura(ravana+asura)= Ravana+demon; వైరిvairi= enemy; రణrana= battle; పుంగవంpungavam= bull
Meaning:
The God of Gods worship; the divine influence
Ravana the demons' enemy; the battle's bull is Rama

Word-Word:
రాజraja= king; వరvara=the best/supreme; శేఖరంsekharam= the summit/peak; రవిravi= sun;కులkula= dynasty; సుధాకరంsudhakaram= moon;

ఆజానుajaanu= without a measure/broad; బాహుbaahu=shoulders/arms; నీలాభ్రneelabra(neela+abra)=(blue+cloud); కాయంkayam= body;
రాజారిraajaari(raja+arhi or ari?)=( king+fit or enemy) fit for a king or the enemy of kings(Parasurama); కోదండkodanda= the bow made from a certain type of wood; రాజraaja=king; దీక్షాdeekshaa=discipline/vow; గురుంgurum=teacher;
రాజీవraajeeva= lotus; లోచనంlochanam= eyes; రామraama= rama/ pleasant; చంద్రంchandram= moon;

Meaning:
Among the best of kings(he is) the summit; the sun dynasty's moon long armed one; blue-cloud (colored) bodied;
kings' enemy's Kodanda bow, for the Kingly discipline, (he is) the teacher Lotus eyed, the pleasant moon

Word-Word:
నీలneela= blue; జీమూతjeemootha=cloud; సన్నిభsannibha=symmetric; శరీరంsareesamu= body
ఘనghana= magnificient; విశాలvishaala= broad;వక్షంvaksham= chest; విమలvimala=immaculate; జలజjalaja= lotus; నాభంnaabham= navel;
తాలాtala/ kaala??=???/ time?;హినగhinaka(heenaka?)= deprived of?; హరంharam= defeat/steal; ధర్మdharma= law and order; సంస్థాపనంsamsthapanam=establishment
భూలలనాధిపంbhoo+lalana+adhipam= earth+girl/child+lord; భోగిbhogi= snake; శయనంsayanam=rest;

Meaning:
blue-cloud symmetric bodied; magnificient broad chested, immaculate lotus-naveled .......???(the defeater of timeless one,Yama?), establisher of law and order Earth's child's(Sita) Lord; snake as bedrest.

Word-Word
పంకజాసనpankajanaasana(pankaja+aasana)=(lotus+seated); వినుతvinoota=praised; పరమparama= supreme; నారాయణంnaarayanam= the first man;
శంకరార్జితsankaraarjitha(shankara+arjitham)=(Lord Shiva+sought by) జనకjanaka= King Janaka; చాపchaapa= bow; దళనంdalanam= split
లంకాlanka= Lanka; విశోషణంvisoshaNam=drying up??? లాలితlaalitha=charmed; విభీషణం Vibheeshanam= Vibheesan, brother of Raavana;
వెంకటేశంvenkatesam= Venkatesa; సాధుsaadhu=sage; విబుధvibudha=wise man/ diety, etc. వినుతంvinootam=praised;

Meaning:
One praised by Lotus seated one(Brahma), (he is) the supreme being; The one sought from Shiva, that Janaka's bow's destroyer; Lanka's destroyer; the one who charmed Vibhishana; Lord Venkatesa, (he is ) by sages and wise men praised one;